top of page

Małe problemy z Brucknerem

Jan 27

2 min czytania

0

7

0

Tak zwany "Bruckner Problem" („problem z Brucknerem”) odnosi się do wielu wersji i wydań jego symfonii oraz trudności wskazania autentycznych tekstów, nienoszących śladów ingerencji osób trzecich i odpowiadających ściśle intencjom twórcy.


Ten główny problem, omawiany przez wielu muzykologów, nie jest jedyny. Inny na przykład dotyczy ustalenia, jakie tempa nadać w określonych częściach symfonii; pisze o tym na przykład William Carragan



Jeszcze inny problem, kto wie, czy nie najtrudniejszy, to jak zrekonstruować fragmenty symfonii, których brakuje. Wczesna Symfonia B-dur to ledwie zalążek, zbyt krótki, do tego stopnia, że ewentualna rekonstrukcja oznaczałaby skomponowanie nowego utworu. Teraz jednak nawet takie urywki są niekiedy wykonywane, np. tu.

Inaczej sprawa się ma z finałem IX Symfonii, do którego istnieje sporo ukończonych lub częściowo ukończonych szkiców. Istnieje już kilkanaście rekonstrukcji, lecz każda z nich pozostawia coś do życzenia. A ponadto interesujące jest, że większość z rekonstrukcji posiada już kilka wersji. Moim zdaniem najlepsze są ostatnie wersje zespołu Samale–Mazzuca–Phillips–Cohrs, Gerda Shallera i Roberto Ferrazzy.


Ponieważ opisane powyżej trzy grupy problemów dotyczą symfonii, które są nadzwyczaj długie i złożone, można by myśleć, że drobne utwory Brucknera nie stwarzają takich trudności. W rzeczywistości wygląda to jednak inaczej.


Po pierwsze, kilka wersji. Na przykład są trzy wersje Iam lucis i wszystkie na szczęście pochodzą od kompozytora, a różnice pomiędzy nimi sprowadzają się do przeznaczenia na różne zespoły wokalne lub wokalno-instrumentalne: chór mieszany a capella, chór mieszany z organami i chór męski a capella. Ostatnia z tych wersji jest w innej tonacji (g-moll, a nie e-moll).


Inaczej sprawa ma się z Am Grabe. Tu dwie wersje są przeznaczone na chór męski, ale wyraźnie różne – rozpoczynają się inaczej, a modulacja w części poprzedzającej kodę jest w drugiej wersji zupełnie zmieniona. Ponadto i co gorsza, na początku kody dwa akordy są nieznacznie zmienione. Czy te dwie wersje mają jednakowy status? Pierwsze Gesamtausgabe (wydanie dzieł wszystkich) zamieszcza tylko pierwszą, nie wspominając o drugiej. Czy ta druga jest autentyczna? Jestem przekonany, że tak, bo brzmi jak prawdziwa muzyka Brucknera. Która wersja jest lepsza? Można tu udzielić odpowiedzi zgodnej z aktualnym podejściem do różnych wersji symfonii; pierwotne lub środkowe wersje Symfonii III, IV czy VIII są uznawane jako pełnoprawne i wykonywane niemal równie często. Tak samo powinno być w przypadku tak rzadko słyszanego, ale wartościowego utworu jak Am Grabe.


Po drugie, tempa. Wczesne utwory, takie jak Chorał, nie mają żadnych oznaczeń tempa. Ale znów w Am Grabe (w obu wersjach), oznaczenia są niejasne. Na początku widnieje „Langsam” („Powoli”), a koda jest oznaczona „Largo”. Które tempo jest wolniejsze i o ile? To tak, jakby mieć dwie kwoty w dwóch różnych walutach bez kursu wymiany.


Po trzecie, rekonstrukcje. Niewielka w Iam lucis, gdzie brakuje muzyki do końcowego „Amen”. Poważniejsza w Aequale II, gdzie zaginęła partia puzonu basowego. Została zrekonstruowana do Gesamtausgabe przez Hansa Bauernfeinda, ale od tamtego czasu pojawiły się inne rekonstrukcje, w tym jedna opracowana przeze mnie. W przeciwieństwie do innych autorów, moja rekonstrukcja jest zamieszczona na licencji Creative Commons, tak więc każdy może ją swobodnie wykorzystać tak, jak sobie życzy, w dowolnej formie i w dowolnym celu. Uzasadnionym celem mogłoby być wypracowanie prawdopodobnej wersji, która zyskałaby powszechne uznanie.


Jak widać więc, nie tylko jeden, ale nawet trzy różne problemy z Brucknerem dotyczą nawet jego najwcześniejszych i najkrótszych utworów, co moim zdaniem sprawia, że są fascynujące.

Jan 27

2 min czytania

0

7

0

Powiązane posty

Komentarze

Podziel się swoimi przemyśleniamiNapisz komentarz jako pierwszy.

Kontakt

Chętnie odpowiem na wszelkie pytania, uwagi, opinie, propozycje lub rekomendacje.

Można też zapisać się na listę, aby otrzymywać powiadomienia, gdy na stronie pojawi się nowe nagranie albo post:

Wpisanie adresu email lub kliknięcie w przycisk powyżej oznacza zgodę na udostępnienie mi tego adresu, a być może innych informacji w celu przetwarzania w uzasadnionych celach, a mianowicie do wzbudzenia i utrzymania zainteresowania stroną poprzez wysyłanie powiadomień, przypomnień lub zaproszeń. Państwa dane osobowe nie będą wykorzystywane do żadnych innych celów komercyjnych ani niekomercyjnych i będą Państwo mogli łatwo wypisać się w dowolnym momencie z jakiegokolwiek powodu

 

 © 2024 Mateusz Łuczak, Bruckner for Guitar 

email: brucknerforguitar@gmail.com

bottom of page